- Chronische overbelasting of verkeerd gebruik
Bijvoorbeeld bij te vroeg of te intensief trainen van jonge paarden
Kleine beschadigingen aan weefsel die telkens opnieuw optreden zonder voldoende hersteltijd
Chronische ontstekingen kunnen leiden tot verkalking van weefsel.
- Verkeerde beenstand of hoefbalans
Structurele afwijkingen zorgen voor verkeerde belasting op bepaalde pezen of banden.
Bij sommige rassen of bloedlijnen komt verbening vaker voor (hierover later meer).
Bekijk de bovenstaande röntgenfoto goed aan de zijkanten van het hoefbeen. Normaal gesproken zie je daar geen harde structuren omhoog lopen, omdat het hoefkraakbeen zacht en elastisch is en dus niet zichtbaar is op een röntgenfoto.
Wanneer er sprake is van verbening, verandert dit kraakbeen geleidelijk in bot. Op de röntgenfoto zie je dan aan één of beide zijkanten van het hoefbeen duidelijke botachtige uitlopers omhoog steken, in de richting van waar het hoefkraakbeen zit, zoals omcirkeld op de foto’s.
Deze uitlopers zijn goed te herkennen omdat ze witter zijn dan de omliggende weefsels. Dat komt doordat bot röntgenstralen beter tegenhoudt dan kraakbeen of andere zachte weefsels. Hoe witter en groter de uitlopers, hoe verder de verbening gevorderd is.
Mijn paard heeft verbening, wat nu?
Eenmaal gevormde botstructuren zijn onomkeerbaar. Daarom ligt de focus bij verbening op pijnmanagement, het vertragen van het proces en het optimaliseren van het bewegingsapparaat. Mogelijke behandelingen en aanpassingen:
Management en aanpassingen
Regelmatige, gecontroleerde beweging helpt om het gebied soepel te houden en doorbloeding te stimuleren. Vermijd piekbelasting!
- Aanpassing van het beslag of bekapping
Correcte hoefbalans is essentieel om verkeerde belasting te voorkomen. De hoefsmid kan je paard op speciaal beslag zetten, waarbij foam toegepast wordt. Dit zorgt voor meer demping, iets wat het loopcomfort van je paard optimaliseert.
Slecht passend tuig kan leiden tot onjuiste belasting van ledematen.
Het verhaal van EJ’er Raewyn en haar paard San-Diëgo: hoe verbening ons pad veranderde
Mijn paard San-Diëgo kreeg vorig jaar de diagnose verbening. Dat was het begin van een emotionele rollercoaster, maar niet het einde van ons verhaal – integendeel. Toen de dierenarts mij vertelde wat verbening inhield, keek ik hem vol vraagtekens aan. Ik had hier nog nooit eerder van gehoord en vroeg meteen wat dit betekende voor San-Diëgo. De arts stelde me gelukkig snel gerust: het zat nog in het beginstadium en ik kon hem prima blijven rijden, alleen niet meer op het niveau dat we gewend waren.
Natuurlijk baalde ik even. We zouden net in het M2 starten, maar ik legde het naast me neer en besloot dat San-Diëgo met wedstrijdpensioen zou gaan. Voor we überhaupt naar de kliniek gingen, heb ik allerlei alternatieve behandelingen geprobeerd. Ik geloof dat alternatieve therapieën soms minstens zoveel kunnen opleveren als dure onderzoeken. Dat, én ik wilde eerst alles geprobeerd hebben. San-Diëgo was namelijk niet stokkreupel – in stap zag je niks, het zat hem vooral in draf en onder het zadel. Dat vage, onbestemde gevoel dat het niet goed zat, was frustrerend.
Na homeopathie en bloedzuigertherapie, die wel wat “troep” losmaakten maar niet écht hielpen, besloot ik alsnog naar de kliniek te gaan. Daar kreeg ik helderheid: verbening én artrose in beide voorbenen en rondom het kootbeen. Geen leuke diagnose, maar het verklaarde wel waarom hij niet lekker liep, althans dat dacht ik.
De arts stelde voor om zijn hoeven in te spuiten met ontstekingsremmende vloeistof en wat de gewrichtssmering zou verbeteren. Als ik ergens op tegen ben, is dat inspuiten. En begrijp me goed, in sommige situaties is het genoodzaakt om een paard meer comfort te bieden. Maar ik ben persoonlijk geen voorstander van inspuiten als het niet in zekere zin nodig is. Het voelde niet goed en ik ben ook heel blij dat ik bij mijn standpunt gebleven ben. Waarom? Lees dan maar snel verder!
Ik besloot rustig op te bouwen en hield hoop. Maar al bij de eerste rit voelde ik dat het nog steeds niet goed zat. We waren inmiddels acht maanden verder en mijn moed zakte me in de schoenen. Opgeven was echter geen optie. Ik wist nu dat de verbening niet de hoofdreden was dat hij niet goed liep. Volgens de arts had het speciale beslag hem moeten helpen, maar dat maakte geen verschil helaas. Terug naar de kliniek zag ik niet zitten, want inmiddels wist ik dat verbening en artrose niet dé oorzaak van zijn klachten waren. Ik besloot opnieuw op zoek te gaan naar alternatieven.
Ik ging nog eens rustig op hem zitten om nogmaals te voelen wat er aan de hand was. Hij voelde letterlijk en figuurlijk als een blokkade. Ik merkte een enorme disbalans, kleine schokjes door zijn lijf alsof het stroomstootjes waren. Heel vreemd en dit speelde die acht maanden al, maar de eerste weken op rust bleek niet het medicijn te zijn, homeopathie en bloedzuigertherapie ook niet. Het enige wat ik nog niet geprobeerd had, was fysiotherapie. Hij werd wel elke twee maanden behandeld door een osteopaat, maar daar werd hij zeker niet slechter van, maar ook niet beter.
Uiteindelijk kwam ik via via bij een fysiotherapeut gespecialiseerd in bindweefsel. En wat bleek?
San-Diëgo zat volledig vast in zijn bindweefsel, van hals, schouders tot achterhand. Na slechts enkele behandelingen kreeg ik mijn paard helemaal terug. Ik zat met tranen in mijn ogen op hem: wat liep hij goed! De oorzaak was dus niet de verbening of artrose op zich, maar het feit dat hij door langdurig ongemak was gaan compenseren. Daardoor zat zijn lijf muurvast.
Mijn boodschap is daarom: luister naar je gevoel en vooral naar je paard. Accepteer niet klakkeloos wat iemand zegt, zelfs niet als het een deskundige is. Ga op zoek tot je écht weet wat er aan de hand is. San-Diëgo heeft verbening, hij heeft artrose en tóch loopt hij nu beter dan ooit tevoren. Blijf dus trouw aan jezelf én aan je paard, dan kom je samen tot de kern van het probleem, maar nog belangrijker: de oplossing!
TIP van EJ’er Raewyn!
"Tikt jouw paard snel ijzers af en wil je dat voorkomen? Dan raad ik je de springschoenen van Epplejeck aan! Mijn paard draagt deze 24/7 zonder wondjes of huidirritatie te krijgen én ze gaan lang mee! Ik ben recent geleden met onze 2e paar begonnen, nadat het eerste paar na 5 maanden gestrand waren. Oersterk en betaalbaar. Aanrader dus!"
Medische Behandelingen
- Ontstekingsremmers (NSAID’s)
Zoals fenylbutazon of meloxicam om pijn te onderdrukken.
- Mesotherapie of lokale injecties
Voor verlichting van pijn en ontsteking.
Wordt soms gebruikt om doorbloeding en weefselherstel te bevorderen.
In vroege stadia, ter ondersteuning van regeneratie van omliggend weefsel.
Prognose van verbening bij paarden en wat is de levenskwaliteit?
Hoewel verbening niet te genezen is, hoeft het niet per se het einde van een sport- of recreatiecarrière te betekenen. Met de juiste begeleiding, aanpassingen en ondersteuning kunnen veel paarden nog jarenlang comfortabel functioneren.
Belangrijk is wél dat je de belasting goed doseert en de signalen van je paard serieus neemt.
Conclusie
Verbening is een ‘stille sluiper’: het begint vaak zonder duidelijke klachten, maar kan uiteindelijk leiden tot chronische problemen. Door vroegtijdige herkenning en doordacht management kun je het proces afremmen en je paard ondersteunen in comfort en welzijn.
Luister naar subtiele signalen, werk samen met je dierenarts én hoefsmid, en zorg voor een gebalanceerd trainingsregime. Je paard verdient het!
Ik heb er wel voor gekozen om San-Diëgo op zijn speciale beslag te houden, wetende dat hij verbening heeft en hem dit alleen maar meer comfort geeft. Op de bovenstaande foto zie je het speciale beslag met een rond afgeslepen ijzer (aan de voorkant, om makkelijker te kunnen afrollen) + zooltje + foam. Voor extra comfort en demping.