Gras, het lijkt de ultieme natuurlijke voeding voor je paard. Maar wist je dat het in sommige situaties eerder een sluipmoordenaar kan zijn dan een gezonde keuze? Veel paardeneigenaren denken dat ze hun paard een plezier doen door hem lekker op de wei te zetten, maar zonder de juiste kennis kunnen de gevolgen funest zijn. Hoefbevangenheid, insulineresistentie en overgewicht liggen op de loer en de boosdoener? Fructaan.
Fructaan is een vorm van opgeslagen suiker in gras, en de hoeveelheid ervan kan enorm schommelen afhankelijk van het weer, het groeiseizoen en het tijdstip van de dag. Dit betekent dat een ogenschijnlijk onschuldige graassessie een tikkende tijdbom kan zijn voor de gezondheid van je paard.
Ben jij je hier bewust van? Wil je weten hoe je jouw paard kunt beschermen? Lees dan verder en ontdek hoe je ernstige gezondheidsproblemen voorkomt door juiste keuzes te maken.
Wat is fructaan en hoe ontstaat het?
Fructaan is een vorm van opgeslagen suiker die gras aanmaakt via fotosynthese. Wanneer gras zonlicht opvangt, zet het koolstofdioxide en water om in suikers. Deze suikers worden deels direct gebruikt voor groei, maar wat overblijft, wordt opgeslagen als fructaan.
Wat is fructaanindex?
De fructaanindex wordt bepaald op basis van verschillende factoren zoals:
• Temperatuur: Lage nachttemperaturen (<5°C) zorgen voor een ophoping van fructaan in het gras.
• Zonlicht: Fel zonlicht stimuleert de productie van fructaan.
• Grasgroei: Als gras langzaam groeit (bijv. door droogte of kou), wordt fructaan opgeslagen in plaats van verbruikt.
• Weertype: Heldere, zonnige dagen gevolgd door koude nachten verhogen het fructaangehalte.
• Overbegrazing: Korte sprietjes gras bevatten vaak méér fructaan dan lange grasstengels.
Wil je de fructaanindex van vandaag weten? Scrol dan naar beneden en zie onderaan de blog de fructaanindex van Hoefnatuurlijk. Dit is een handige tool om jou een inzicht te geven of het fructaangehalte laag, gematigd, hoog of zeer hoog is.
Wanneer is het fructaangehalte te hoog?
Je paard zomaar de wei op laten, zonder na te denken over het fructaangehalte? Dat kan een grote fout zijn. De gevaarlijkste momenten om je paard te laten grazen zijn:
• Vroeg in de ochtend na een koude nacht: Fructaan heeft zich opgebouwd en is nog niet verbruikt.
• Zonnige, droge dagen: Gras blijft fructaan opslaan zonder te groeien.
• Herfst en lente: Het gras is volop in groei en de temperatuur schommelt veel.
• Na een periode van vorst: Het gras wordt gestrest en zit vol fructaan.
• Korte grassprietjes: Bij lage temperaturen groeit het gras niet of nauwelijks, hierdoor wordt de fructaan niet verbruikt en blijft het opgeslagen in het gras. In de vroege ochtend, zitten die korte grassprieten dus vol fructaan en schiet de suikerspiegel omhoog zodra je paard hiervan eet.
Hoe weet je of jouw paard gevoelig is voor fructaan?
Niet elk paard zal direct last krijgen van fructaan, maar bepaalde types lopen extra risico. Let op als jouw paard:
• Overgewicht heeft: Vetweefsel beïnvloedt de insulinehuishouding.
• Snel een harde manenkam ontwikkelt: Dit kan duiden op insulineresistentie.
• Makkelijk hoefbevangen raakt: Fructaan kan een trigger zijn voor deze pijnlijke en gevaarlijke aandoening.
• Snel suikerrijk voedsel opslaat als vet: Sommige paarden zetten suikers razendsnel om in lichaamsvet.
Denk niet: "Mijn paard lijkt gezond, dus het zal wel goed zijn." De schade van fructaan stapelt zich vaak onzichtbaar op tot het te laat is. Ben jij echt bereid dat risico te nemen?
Wat doet te veel suiker in het lichaam van je paard?
Fructaan en andere suikers kunnen ellendige gevolgen hebben voor de gezondheid van je paard:
• Insulineresistentie: Het lichaam reageert steeds slechter op insuline, wat leidt tot gewichtstoename en verhoogde kans op hoefbevangenheid.
• Hoefbevangenheid: Een pijnlijk, soms zelfs levensbedreigend probleem waarbij de verbinding tussen de hoefwand en het hoefbeen beschadigd raakt.
• Verstoring van de darmflora: Te veel suiker voedt de verkeerde bacteriën, wat kan leiden tot koliek of diarree.
• Sloomheid of juist hyperactiviteit: Suikerschommelingen kunnen je paard futloos of juist nerveus maken.
Overgewicht en fructaan: een gevaarlijke combinatie
Een paard met overgewicht heeft een nóg groter risico op problemen door fructaan. Vetweefsel produceert stoffen die ontstekingen bevorderen en de insulinegevoeligheid verlagen. Dit betekent dat dikke paarden niet alleen sneller hoefbevangen raken, maar ook moeilijker herstellen. Laat je paard niet onnodig lijden door een slechte voedingsstrategie!
Hoe laat je je paard veilig afvallen?
Goed, je snapt nu het gevaar. Maar hoe pak je het aan als je paard te zwaar is? Hier zijn een paar onmisbare tips:
• Beperk grasopname: Gebruik een graasmasker en zet je paard op schrale weides.
• Kies het juiste moment: Laat je paard alleen grazen in de late avond of vroege nacht, wanneer fructaanindex lager zijn.
• Meer beweging: Laat je paard dagelijks bewegen, ook al is het maar wandelen of longeren.
• Pas het voer aan: Vermijd granen en suikerrijke supplementen. Kies voor hooi met een laag suikergehalte.
• Houd progressie bij: Weeg of meet je paard regelmatig om te checken of het gewichtsverlies effectief is.
Natuurlijke kruiden en supplementen voor gevoelige paarden
Gelukkig zijn er natuurlijke kruiden en supplementen die kunnen helpen om de bloedsuikerspiegel te reguleren en hoefbevangenheid te voorkomen.
Kruiden die weinig suiker bevatten en helpen bij suikermetabolisme:
• Mariadistel
Ondersteunt de lever, helpt bij de afvoer van afvalstoffen. Mariadistel zit verwerkt in supplementen zoals VITALstyle SuikerBalans en Phytonics Gluco Balance.
• Kaneel
Kan helpen bij de regulering van de bloedsuikerspiegel, maar geef hier niet te veel van. (Voordat je kaneel aan je paard geeft, is het raadzaam om advies in te winnen bij een dierenarts of een voedingsdeskundige.)
•
Brandnetel
Werkt bloedzuiverend en ondersteunt de nieren.
• Paardenbloem
Ondersteunt de spijsvertering en werkt ontgiftend.
Supplementen die de bloedsuikerspiegel ondersteunen:
•
Magnesium
Helpt bij insulinegevoeligheid en spierfunctie.
• Chroom
Kan de suikertolerantie verbeteren.
•
Omega-3 vetzuren
Ondersteunen de ontstekingsremmende processen in het lichaam.
Opbouwschema: veilig wennen aan gras
Wil je je paard toch laten wennen aan gras zonder zijn darmstelsel in de problemen te brengen? Gebruik dan dit schema:
Week 1: 10-15 minuten per dag grazen
Week 2: 20-30 minuten per dag grazen
Week 3: 45 minuten per dag grazen
Week 4: 1 tot 1,5 uur per dag grazen
Week 5: Geleidelijk opbouwen naar maximaal 3 uur, afhankelijk van de gevoeligheid van je paard.
Let op: Sommige paarden kunnen nooit onbeperkt gras eten, maar sommige staan ook probleemloos. Blijf altijd alert en observeer hoe je paard reageert!
De fructaanindex van vandaag
Krijg een indicatie van de fructaanindex bij jou in de regio. Via deze actuele fructaanindex van Hoefnatuurlijk krijg je inzicht of het fructaan laag, gematigd, hoog of zeer hoog is. Deze risicovoorspelling is gebaseerd op basis van de temperatuur en hoeveel de zon schijnt.
Wees er wel van bewust dat er geen rekening gehouden wordt met het soort gras. Dus bemesting, de hoeveelheid zon en schaduw in de weide en overige factoren worden niet meegenomen in deze risicovoorspelling, wat maakt dat het niet 100% betrouwbaar is, maar wel handig is om je een idee te geven wat de gemiddelde situatie van de fructaanindex is van de dag. We raden je aan om je eigen gezonde verstand en kennis te gebruiken en in combinatie met de bovenstaande tips en informatie, moet dat goed komen!
Wees geen suikervoerder, wees een bewuste paardeneigenaar
Veel paardeneigenaren realiseren zich niet hoe schadelijk fructaan en overgewicht kunnen zijn. Het is daarom tijd om bewuste keuzes te maken. Denk na over wanneer en hoeveel gras je paard eet. Controleer zijn gewicht, let op signalen van insulineresistentie en zorg ervoor dat hij in beweging blijft, want beweging is altijd goed, ongeacht of je paard gevoelig is voor suikers of niet.