Koliek is een veelvoorkomend en potentieel ernstig probleem bij paarden. Het verwijst naar buikpijn die veroorzaakt kan worden door verschillende onderliggende aandoeningen. In deze blog bespreken we wat koliek is, hoe je het kunt herkennen, welke soorten koliek er zijn en hoe je het kunt behandelen en voorkomen.
Wat is koliek bij paarden en hoe herken je het?
Koliek is een verzamelnaam voor buikpijn bij paarden en kan variëren van mild tot levensbedreigend. De symptomen kunnen verschillen per paard en per type koliek, maar enkele veelvoorkomende signalen zijn:
- Rusteloosheid en vaker gaan liggen en opstaan
- Schrapen met de voorbenen
- Kijken of bijten naar de buik
- Zweten en verhoogde hartslag
- Weinig tot geen mestproductie
- Uitrekken alsof het paard wil urineren
- Lusteloosheid of juist onrustig rollen
- Gapen en/of flemen
Koliek vereist altijd snelle actie. Neem bij twijfel direct contact op met een dierenarts.
Verschillende soorten koliek
Er zijn meerdere vormen van koliek, elk met verschillende oorzaken en behandelingen. Hieronder bespreken we de meest voorkomende typen.
Gaskoliek
Gaskoliek ontstaat door een ophoping van gas in de darmen, meestal als gevolg van fermentatie van voedsel of veranderingen in het dieet. Dit type koliek kan ontstaan door:
- Slechte kwaliteit voer
- Plotselinge voerveranderingen
- Overmatige opname van koolhydraatrijk voedsel
Symptomen zijn vaak opgezette buik, winderigheid en onrust. Beweging en het stimuleren van de darmwerking kunnen helpen, maar bij ernstige gevallen kan een dierenarts medicatie of een darmsonde toedienen.
Krampkoliek
Krampkoliek wordt veroorzaakt door spasmen van de darmen en is vaak gerelateerd aan stress, plotselinge temperatuurveranderingen of voerveranderingen. Symptomen zijn hevige buikpijn, afwisselende rust, onrust en overmatig zweten. Krampkoliek kan vaak worden verholpen met pijnstillers en ontspannende medicatie van de dierenarts. Om je paard verlichting te bieden tot dat de dierenarts arriveert, adviseren wij om Colosan te geven van VITALstyle.
Zandkoliek
Zandkoliek ontstaat door de ophoping van zand in de darmen, meestal door het eten van zand met gras of hooi. Dit kan leiden tot irritatie en verstopping. Symptomen zijn milde, aanhoudende buikpijn, diarree en gewichtsverlies. Preventie omvat het voeren van hooi op een schone ondergrond en het geven van psylliumvezels om zand uit de darmen te verwijderen.
Voorkom zandkoliek en geef jouw paard preventief een
zandkuur. Onze Sand Clear is een aanvullend diervoeder dat speciaal ontwikkeld is voor paarden die zand binnenkrijgen of binnen hebben gekregen. Het bevat psyllium, een vezelrijke bron die de darmfunctie ondersteunt. Wanneer psyllium in contact komt met vocht, vormt het een gelachtige massa in de darmen die helpt om opgehoopt zand aan de mest te binden, zodat het op natuurlijke wijze het lichaam verlaat.
Belangrijkste kenmerken:
- 100% natuurlijk product van psylliumzaadjes
- Geschikt voor paarden die zand eten of op een kale, zanderige weide staan
- Ondersteunt de natuurlijke afvoer van zand uit het maag- en darmkanaal
- Draagt bij aan een evenwichtige darmflora
- Aanbevolen om 1 à 2 keer per jaar een kuur te geven; voor paarden die veel zand binnenkrijgen, is een maandelijkse kuur aan te raden
- Kan gemengd worden met het voer; eventueel licht bevochtigen om stofvorming te voorkomen
Bestel hier Sand Clear.
Verstoppingskoliek
Bij verstoppingskoliek is de darm geblokkeerd door een ophoping van voedsel of droge mest, vaak door onvoldoende wateropname of een dieet met te veel droog voer. Symptomen zijn verminderde mestproductie, verlies van eetlust en buikpijn. Behandeling kan bestaan uit laxeermiddelen, vochttoediening en in ernstige gevallen een operatie.
Koliek door verandering van darmligging
Deze ernstige vorm van koliek ontstaat wanneer een deel van de darm draait of verplaatst, waardoor de bloedtoevoer wordt afgesneden. Dit kan snel levensbedreigend worden en vereist vaak een spoedoperatie. Symptomen zijn extreme pijn, snelle ademhaling en een opgezwollen buik.
Wat kun je doen tegen koliek?
Als je vermoedt dat je paard koliek heeft, volg dan deze stappen:
1. Observeer de symptomen en beoordeel de ernst.
2. Houd het paard in beweging, tenzij het extreem veel pijn heeft.
3. Voorkom dat het paard gaat rollen, omdat dit een darmverdraaiing kan verergeren.
4. Bied geen voedsel aan totdat een dierenarts advies heeft gegeven.
5. Neem direct contact op met de dierenarts en volg de instructies op.
6. Geef verlichting tot de dierenarts komt met Colosan
Hoe kun je koliek voorkomen?
Preventie is de beste aanpak om koliek te vermijden. Hier zijn enkele belangrijke maatregelen:
- Geef een stabiel en vezelrijk voeding, met voldoende ruwvoer.
- Voorkom plotselinge voerveranderingen en introduceer nieuw voer geleidelijk.
- Zorg voor onbeperkte toegang tot schoon water, vooral in de winter.
- Laat je paard regelmatig bewegen om een gezonde darmwerking te bevorderen.
- Voer op een schone ondergrond om zandopname te voorkomen.
- Controleer de tandgezondheid zodat het paard goed kan kauwen.
- Minimaliseer stress, omdat dit darmproblemen kan veroorzaken.
Koliek is een ernstige aandoening die snel handelen vereist. Door de symptomen te herkennen en preventieve maatregelen te nemen, kun je de kans op koliek bij je paard aanzienlijk verkleinen.
Wist je dat
"Te weinig beweging een risicofactor is voor koliek? Regelmatige beweging helpt de darmen actief te blijven en voorkomt verstopping."
Advies na een koliekaanval
Als je paard koliek heeft gehad, is het belangrijk om de herstelfase goed te begeleiden. Hier zijn enkele adviezen:
- Houd het paard goed in de gaten en controleer of de mestproductie en eetlust weer normaal zijn.
- Introduceer voer geleidelijk en begin met kleine hoeveelheden hooi voordat je krachtvoer toevoegt.
- Zorg voor voldoende beweging, bijvoorbeeld door rustig stappen aan de hand.
- Bied onbeperkt vers water aan om de darmwerking te ondersteunen.
- Volg het advies van de dierenarts op, vooral als er medicatie of verdere controle nodig is.
- Overweeg een aangepast voeding als de koliek is veroorzaakt door voeding of zandopname.
- Heeft je paard een koliekoperatie gehad? Zo’n operatie is een heftige ingreep en het revalideren neemt tijd en geduld. Na 3 maanden is meestal de buikwond sterk genoeg om weer licht werk te gaan doen. Bespreek het behandelplan nauwkeurig met je dierenarts.
Door deze stappen te volgen, kun je de kans op een terugval minimaliseren en het herstel van je paard optimaliseren.
